პირველი ნაწილი
მარადიული სიცოცხლე – დაბადებამდე და სიკვდილის მიღმა . . .
“მარადიული სიცოცხლე” მოიაზრება, როგორც:

• “დაბადება-სიკვდილის” უსასრულო მონაცვლეობა (თესლი, ღვივი, ხე და ა. შ.);

• “სიკვდილ-სიცოცხლის” მონაცვლეობის ციკლიდან გამოსვლა და “მარადიულ აწმყოში” გადასვლა (დაბადება-სიცოცხლე-სიკვდილი-სასუფეველი).

ეს  ორი პოზიცია, ერთი შეხედვით, ურთიერთგამომრიცხავი ფენომენია. პირველი,  ერთი და იმავე დასასრულის მქონე მოვლენების (სიკვდილი-სიცოცხლე) უცვლელი მონაცვლეობაა, მაშინ, როცა მეორე ამ ციკლურობიდან გამოსვლაა. თითქოს არაფერია მათ შორის  საერთო… უფრო მეტიც, ისინი ერთმანეთს ეწინააღმდეგებიან, მაგრამ სინამდვილეში ეს ორი ფენომენი ერთი მედლის ორი მხარეა და ამ მედალს  მარადისობა ჰქვია. ორივე პროცესი მარადიულია. ორივე მარადისობას ნიშნავს. ორივე მარადიული სიცოცხლის ვარიანტებია.
ამრიგად, ჩვენს წინაშეა დაბადების იდეის ორი ვარიანტი:
1) “დაბადება” მიწიერი გაგებით, რომელიც სიცოხლის (სახეობა, მოდგმა და ა.შ.) გაგრძელებას ემახურება და
2) “დაბადება” სულიერი გაგებით, რომელიც განახლებას, გარდასახვას, ყოფიერების ახალ საფეხურზე გადასვლას გულისხმობს. ეს უკანასკნელი იმდენად უცხო და ჩვენი გონებისთვის მიუწვდომელი ფენომენია, რომ ჩვენ წარმოდგენაც კი გვიჭირს იმის, თუ რა მოყვება ამ გარდასახვას. . . ანუ რა ხდება სიკვდილის შემდეგ.

სიკვდილი და სული . . .

ეტრუსკები თვლიდნენ, რომ ადამიანს აქვს სამი სული ანუ სული არის “სამწილოვანი”:

“პირველი სულის” ადგილსამყოფელია ღვიძლი. . . და ემოციებსა და გრძნობებს განაგებს.
“პირველი სული” სიკვდილის შემდეგ მიწისქვეშეთში იღუპება ანუ ერწყმის შემქმნელ  პირველმატერიას—”ეწირება ღმერთებს”. . .

“მეორე სული” მოთავსებულია  თავის ტვინში . . .
“მეორე სული” პიროვნულ სულად მოიაზრება. იგი ადამიანის ინტელექტუალურ-ფსიქოლოგიური  და ფიზიკური (პორტრეტული) მსგავსების მატარებელია და ეტრუსკთა სამარხებში მიცვალებულთა ურნებზე გამოისახებოდა.
“მესამე სული” გულში და აორტაში “ცხოვრობს”. . .
“მესამე სული”  არის ზეპიროვნული სული ანუ მოდგმისეული სული და მთელ მოდგმასა და კოსმოსთან არის დაკავშირებული. ეს უკვდავი სულია. იგი  ფსიქოპომპს ანუ სულის გადამყვანს – დემონ ლაზა მლაკუჩს ჯვრით ხელში “სასუფეველში” გადაჰყავდა.

სიკვდილის, როგორც კულტურული ფენომენის გააზრების შედეგად, მეტად საინტერესო დასკვნამდე მივდივართ:

• რაც უფრო მაღალი სულიერი კულტურის მატარებელია საზოგადოება, მით უფრო ”ლამაზი”, “მშვიდი”, “საინტერესო” და “დიდებული” სახე აქვს სიკვდილს. მაგალითად, ძველ ქართულ, წარმართულ ტრადიციაში სიკვდილი ოქროსთმიანი, ულამაზესი ყმაწვილის სახით არის წარმოდგენილი.

ამბობენ, ერთხელ ნადიმზე სიკვდილის სადღეგრძელო შესვეს და სთხოვეს: ერთხელ ისე გვეწვიე სიკვდილო, რომ დაგველაპარაკო,  ღვინო შევსვათ თავი ისე მოგაწონოთ, რომ კაცის მოკვდინება გადაიფიქროო

. . . მოსაღამოვდა, მთვარის შუქმა არემარე გადაათეთრა . . . უცებ, თითქოს არსაიდან, ბილიკზე უცნობი გამოჩნდა, ნელ-ნელა მოუახლოვდა კოცონს . . .და ულამაზესმა მზეჭაბუკმა  თავშესაფარი ითხოვა…
ჩამოჯდა კაცებთან ერთად . . . ღვინით სავსე ჭიქა მიაწოდეს.  პური,  ყველი და კეთილი გული… . . . ყველა მიხვდა ვინც იყო უცნობი სტუმარი. . .
“სიკვდილო, შესვი ჩვენთან ერთად . . .  სადღეგრძელო შენთვის მოგვინდიაო… . . . ’
სიკვდილმა გაიღიმა და სიცოცხლის სადღეგრძელო შესვა. .  . ამ დროს ერთ კაცს აზრმა გაუელვა. სიკვდილი ახლა, როგორც არასდროს, ხორციელი ადამიანივით უსუსური და დაუცველია. მე რომ სიკვდილი მოვკლა, დედამიწაზე ცოცხალი-სულიერი აღარ მოკვდება და მარადიული სიცოცხლე დამკვიდრდებაო. ამის გაფიქრება იყო, იშიშვლა ხანჯალი და მზეჭაბუკს გულში ჩასცა. სიკვდილი მიწაზე დაემხო. სიმწრისგან  ცრემლი წასკდა და აღმოხდა: “ერთხელ მოვედი თქვენთან მშვიდობით და მაშინაც მომკალით” . . .
ეს ზღაპარი ლამაზად და ზუსტად მიგვანიშნებს ჩვენი წინაპრების დამოკიდებულებას სიკვდილის კულტისადმი. სიკვდილი სასტიკი და საშინელი არის არა იმიტომ, რომ სიკვდილია ასეთი. არამედ ადამიანმა აქცია იგი ასეთად. . .შემზარავი და საშინელი არის ადამიანის ცხოველურ ბუნებაში ჩადებული “მკვლელობის ინსტიქტი” და არა სიკვდილი, როგორც ასეთი.

ფოტოებზე ეტრუსკების საფლავებია.. ქანდაკებები იღიმიან. ეს შემთხვევითი ნამდვილად არაა.

• ეტრუსკების შემდეგ, ბერძნებმა სიკვდილის თემა სრულიად განსხვავებულ ჭრილში განავითარეს. ბერძნულ  მითოლოგიაში სიკვდილის ღმერთი – აიდი გამოისახებოდა სამთავიანი ურჩხულის –ცერბერის თანხლებით. ეს არის მინიშნება სიკვდილის, როგორც “სასჯელის”, “ცოდვებზე პასუხისგების”,  “სამაგიეროს გადახდის” იარაღზე.

• დროთა განმავლობაში ჩამოყალობდა სიკვდილისადმი მკაცრად და ცალსახად ნეგატიური,  ხშირად პარანოიდული დამოკიდებულება. საბოლოო ჯამში დასავლურ კულტურაში სიკვდილის სიმბოლოდ მივიღეთ შავ ანაფორაში გახვეული ჩონჩხი, ცელით ხელში. . . (ამას კომენტარი აღარ სჭირდება) .

ამრიგად:

1. დაბადებამდე იყო “სიკვდილი”. სიკვდილის შემდეგ არის “დაბადება”;
2. მარადისობა არის: სიკდილ-სიცოცხლის უსასრულო მონაცვლეობა და სიკვდილ-სიცოცხლის ციკლიდან (წრებრუნვიდან) გამოსვლა და “მარადიულ აწმყოში” გადანაცვლება;
3. სული სამწილოვანია. აქედან,  “ღვიძლისმიერი სული” (- გრძნობები, ემოციები) და ნაწილობრივ “ტვინისმიერი სული” (– ინტელექტი, ხასიათი) ღმერთებს ეწირება,  სამყაროში “განიფინება” და “ქრება”. ანუ პიროვნული სული  “მოკვდავია”. ”გულისმიერი სული” (ზეპიროვნული სული) – მარადიულია. ეს არის ის, რაც მარადიულად კვდება და იბადება….და საბოლოოდ “მარადიულ აწმყოს” ეზიარება;
4. პიროვნული ანუ “მე”-ს უკვდავება არ არსებობს. “მე” ანუ პერსონა  ყოველი ტრანსფორმაციის შემდეგ “იშლება” და თავიდან “იწერება”. პიროვნული განცდები, ემოციები, მოგონებები, გამოცდილება . . . ეს ყველაფერი წარმავალი და დროებითი მოვლენაა. თუმცა სწორედ ამ პროცესების შედეგად “იზრდება”, “ყალიბდება” და “ვითარდება” უკვდავი “ზეპიროვნული სული”. ამ უკანასკნელის ევოლუციის საბოლოო საფეხურია “წმინდანი” (და არა დიდი საზოგადო მოღვაწე და მსგავსი სოციალური დამსახურებების მქონე ადამიანი). სიწმინდის ნავსაყუდელი არის  “მარადიული აწმყო”.  დროისა და სივრცის მიღმა. განზომილება, რომლის წარმოდგენა ჩვენს ტვინს არ ძალუძს.

“ადგილი” სადაც არ არის “ჰო” და “არა”, არც სინათლე და არც წყვდიადი, არც დუმილი და არც ბგერა. . .  არც ყოფნა და არც არ ყოფნა. . .
ადგილი,  სადაც “არაფერიც” კი არ არის. . .
სადაც არის მხოლოდ ერთი – ღრმა ერთი – ღმერთი. . .
. . . რომელიც არის ყველგან და არსად კონკრეტულად….

თუ არის, რა თქმა უნდა…